Sakıp Sabancı Konferansı’nın onuncusu 1 Mayıs’ta Washington DC’de yapıldı.
Sabancı Üniversitesi ve Brookings Enstitüsü işbirliğinin 10. yılına özel, 2005 yılındaki ilk konferansın konuşmacısı ABD Dışişleri eski Bakanı Madeleine Albright konferans verdi.
Konferansın başlığı: “Türkiye ve Küresel Siyasi ve Ekonomik Dönüşüm”
Sabancı Üniversitesi ve Brookings Enstitüsü işbirliği ile düzenlenen “Sakıp Sabancı Konferans Serisi”nin onuncusu yapıldı. Sabancı Üniversitesi’nin Onursal Başkanı merhum Sakıp Sabancı’yı anma etkinlikleri kapsamındaki konferansın bu yılki konuğu ABD Dışişleri eski Bakanı Madeleine Albright oldu.
Sabancı Üniversitesi’nin, Onursal Başkanı Sakıp Sabancı anısına Brookings Enstitüsü ile birlikte düzenlediği Sakıp Sabancı Konferansı’nın onuncusu, 1 Mayıs 2014 Perşembe günü Washington DC’de gerçekleştirildi. Onuncu Sakıp Sabancı Konferansı’nı ABD Dışişleri eski Bakanı Madeleine Albright verdi. Albright konferansta, “Türkiye ve Küresel Siyasi ve Ekonomik Dönüşüm” başlıklı bir konuşma yaptı. Sabancı Üniversitesi Onursal Başkanı Sakıp Sabancı’nın vefatının 10. yıldönümünde konferans veren Albright, 2005 yılında gerçekleştirilen Sakıp Sabancı Konferansı’nın birincisinde de “Amerika, Türkiye ve Dünya” başlıklı bir konuşma yapmıştı.
Washington’daki konferans, canlı video konferans bağlantısı ile Türkiye’den, Emirgan’daki Sabancı Üniversitesi Sakıp Sabancı Müzesi’nden izlendi. Madeleine Albright’ın konferansından önce Sabancı Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanı Güler Sabancı bir konuşma yaptı. Güler Sabancı konuşmasında, son yıllarda artan küresel zorluklardan bahsetti. Bu çerçevede fırsatların da aynı şekilde arttığını dile getiren Sabancı, “Halen 2008’deki finansal krizin etkilerini, Arap Baharı’nın etkilerini hissetmeye devam ediyoruz. Rusya ile Ukrayna arasındaki gelişmelerin de muhakkak çok geniş kapsamlı etkileri olacaktır. Dolayısıyla bu çerçevede güvenlik, istikrar, işbirliği ve gelişme kavramlarını iyi düşünmemiz lazım. İklim değişikliği, gıda, su ve enerji kıtlığı gibi konuları da göz önüne almamız gerekiyor” diye konuştu. Bu zorlu dönem içerisinde Türkiye’nin önemli oranda büyüdüğüne dikkat çeken Güler Sabancı, ekonomik büyümenin de yurtiçi siyasi istikrarı artırdığını ifade etti.
Sabancı Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanı Güler Sabancı, bütün ulusal ve uluslararası zorluklara rağmen Türkiye’nin, Avrupa Birliği yolunda devam etmekte olduğunu belirterek, Türkiye’nin Avrupa Birliği’ni halen iç reform sürecini devam ettirmek ve kalkınmasını sağlamak için önemli bir çapa olarak gördüğünü vurguladı.
Bugün karşı karşıya kalınan önemli zorlukların aynı zamanda gelişmekte olan Türkiye gibi ülkelerin küresel yönetişim içerisinde bir rol alma imkanını da geliştirmekte olduğunun altını çizen Güler Sabancı, “Artık zaman bu zorlukları görerek ve burada yapılabilecekleri en iyi şekilde değerlendirerek bu uluslararası düzenin önemli bir parçası olmaktır. Winston Churcill’in dediği gibi geleceğin imparatorlukları insanların fikirlerinden çıkacaktır. Dolayısıyla insani gelişim gerçekten çok önemli olacaktır. İşte biz de bu konferans dizisiyle bu amaca hizmet edebildiğimizi umuyoruz. Sakıp Sabancı Konferans serisinin, Sayın Bakan Albright’ın bugünkü konuşmasıyla çok önemli bir ilk on yılı tamamlamış olmasından büyük memnuniyet duyuyorum” ifadeleriyle sözlerini sonlandırdı.
Albright, “Türkiye ve Küresel Siyasi ve Ekonomik Dönüşüm” başlıklı konuşmasında, ABD ile Türkiye arasındaki önemli bir parçası olduğunu belirttiği enerji ve demokrasi olmak üzere iki stratejik konuyu ele aldı. Bu konuları seçmesinin sebebini aktaran Albright, enerji güvenliğinin Türkiye’nin bölgedeki rolü ve etkisi açısından önemli olduğunu ve olmaya devam edeceğini, demokratik kurumların güçlendirilmesinin de Türkiye’nin hem ülkesinde hem yurt dışında ne gibi çalışmalar yapacağına önemli etkisi olacağını kaydetti.
“KONUM KONUM KONUM… TÜRKİYE’NİN KONUMU ÇOK ÖNEMLİ BİR YERDE”
Enerji açısından bakıldığında Türkiye’nin enerji ihtiyacının yüzde 75’ini dışarıdan ithal ettiğine dikkat çeken Madeleine Albright, ancak ülkenin jeostratejik konumunun çok önemli olduğunun altını çizerek, “Türkiye sadece kıtaların kesişim noktasında bulunmuyor aynı zamanda enerji kaynaklarının da kesişim noktasında bulunuyor” diye konuştu. Albright, bu kaynakları isteyen Avrupa piyasaları için en iyi ve en çabuk yolun Türkiye’den geçtiğini söyledi. Albright, böylesine bir enerjiye dayalı ortaklığın Türkiye’yi AB’ye de daha yaklaştırabileceğini çünkü AB üyesi ülkelerin de enerji kaynaklarını çeşitlendirmek istediklerini ifade etti.
Albright, AB, ABD ve Türkiye’nin enerji açısından bakıldığında çıkarlarının ortak olduğunu söyleyerek, “Çünkü bu kaynakların Türkiye’ye erişmesi oradan da küresel piyasalara gitmesi çok önemli. Ne kadar çok boru hattı vasıtasıyla petrol ve doğalgaz aktarımı sağlanabilirse o kadar önemli gelişmeler olur. Tabii bu akışın sağlanabilmesi için aynı şekilde güvenin de gelişmesi gerekiyor” dedi.
“TÜRKİYE’NİN DEMOKRASİSİNİ UZUN ZAMANDIR TAKİP EDİYORUM”
Enerjinin ardından demokrasi konusunu ele alan ABD Dışişleri eski Bakanı Madeleine Albright, Türkiye’nin demokrasisini uzun zamandır takip ettiğini dile getirdi. Demokratik çerçeve açısından Türkiye’de önemli gelişmeler olduğunu hatırlatan Albright, ondan sonra 3 kere istikrarlı hükümet seçildiğini, Kürt meselesiyle ilgili konuların genel olarak tartışılmaya başladığını belirtti.
Meclisin geçen ay kabul ettiği demokratikleşme paketine değinen Albright, “Bir takım eksikliklerine rağmen bu paketin içerisinde Türkiye’nin demokrasisini meclise daha çok tarafın katılımını sağlayacak bir yolda ilerletecek unsurlar bulunuyor. Herhangi bir dilde siyasi kampanya yapılabilmesi ve azınlık siyasi partilerinin maddi kaynak alabilmesiyle ilgili eşiklerin düşürülmesi de önemli konular arasında yer alıyor” dedi.
Demokratik olarak seçilmiş hükümetin kampanyalarında verdiği sözleri yerine getirmeye devam ettiğini de vurgulayan Albright, Türk halkının son 10 yıl içerisinde hayatlarının pek çok alanında gelişme gördüklerini dile getirdi. Albright, hükümetin devam ettirdiği ekonomik reformlar sayesinde gayri safi yurtiçi hasılanın 231 milyar dolardan 800 milyar dolara çıkarıldığını, ihracatın ve dış ticaretin arttığını ve enflasyon oranlarının düştüğünü belirtti.
Türkiye’nin bu dönemde uluslar ailesi içerisinde de önemli bir rol aldığına değinen Albright, örneğin BM Güvenlik Konseyi’nin geçici üyesi olarak görev yaptığını ve gelecek sene de G-20 zirvesine ev sahipliği yapacağını aktardı.
Albright, ayrıca büyük şehirlerde alt yapı çalışmalarının gerçekleştirildiğine değinerek, Türkiye’de internetin de tam kapasitesinde kullanılabilir hale getirildiğini söyledi. Bunun yanı sıra daha fazla Türk vatandaşının sağlık hizmetlerine erişebilir hale geldiğini ifade ederek, Türkiye’deki sosyal güvenlik kurumunun kapsadığı kişi sayısının son 6 yıl içerisinde yüzde 28 arttığını belirten Albright, ancak tüm bunların yeterli olmadığının altını çizdi.
Demokrasinin bir yolculuk olduğunu dile getiren Albright, daha atılması gereken pek çok adımın bulunduğuna işaret ederek, “Dünyanın en eski modern demokrasisi olan ABD’de bile sürekli daha çok demokratikleşme için çalışmak gerektiğini biliyoruz. Türkiye’deki insanlar bugüne kadar demokrasileri için gerçekleştirilenlerden gurur duymalılar ve aynı zamanda bu yolculuğun devam etmesi gerektiğinin de bilincinde olmalılar. Bu süreç devam ettikçe ülkenin siyasi liderlerinin de bu süreci devam ettirmeleri çok önemli” dedi. Albright, ABD’nin de, Türkiye’nin demokrasisini derinleştirme yolunda daima tam bir ortak olarak yanında yer alacağının altını çizdi.
Türkiye’de modern teknoloji ile kültürel gelenekler, din ile hükümet, ulusal egemenlik ile küreselleşme, bireyin rolüyle devletin rolü gibi değişik konularda tartışmalar olduğunun bilindiğine dikkat çeken Albright, farklı görüşlerin olduğunu ve bu farklı görüşlerin de kutuplaşabildiğini söyledi. Albright, Türkiye’nin bu tip tartışmalarda yapması gerekenin açıklık ve hoşgörüye dayalı bir karşılıklı tartışma ve uzlaşma kültürü oluşturabilmesi olduğunu ifade ederek, “Kısacası, bütün liderlerin kendisine oy vermeyenler de dahil olmak üzere diğerlerinin görüşlerini dinlemesi gerekiyor” şeklinde konuştu. ABD Dışişleri eski Bakanı, bunun, “demokratik çerçeve”nin özü olduğunu, demokrasinin sadece seçimden ibaret olmadığını dile getirdi.
Demokrasinin bir muhalefete, serbest bilgi akışına ve bu sistem içerisinde dengelerin sağlanmasına ihtiyacı olduğuna vurgu yapan Madeleine Albright, bu sayede azınlıkların haklarının da bu sistem içerisinde korunabileceğini söyledi.
Bir muhalefetin olmasının demokrasinin en önemli unsurlarından birisi olduğunu kaydeden ABD Dışişleri eski Bakanı Madeleine Albright, “Tek partili demokrasi diye bir şey olamaz. Bir muhalefet olduğu zaman vatandaşların gerçek anlamda bir seçeneği vardır. Ve gerçek anlamda bir seçenek olduğu zaman ancak kazanan hakikaten halktan bir yetki aldığını iddia edebilir. Dolayısıyla bu çerçevede, Türk toplumunun her kesimine hitap edebilecek değişik seçeneklerin olması gerekir ve insanların gerçek bir seçeneğe sahip olabilmeleri için de açık tartışmalar, konuşmalar, görüşmeler yapılabilmesi gerekiyor. Bu konuda sorunlar bulunuyor” dedi.
“KİTLE İLETİŞİME ULAŞMAK YETERSİZ, İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ OLMALI”
Türkiye’deki basın özgürlüğüne de değinen Albright, “Sınır Tanımayan Muhabirler Yıllık Endeksi’ne göre 2013 yılında Türkiye basın özgürlüğünde 154. konuma düştü. Bugün de Freedom House en son basın özgürlüğü raporunda Türkiye’yi basın özgürlüğünden yoksun olarak tanımladı. Türkiye’de medya üzerindeki baskılar, vergiler ve basın mensuplarının ve basın organı sahiplerinin cezaevlerine atılması gibi yollarla yürütülmekte” şeklinde konuştu.
Günümüz dünyasında halkın sadece kitle iletişime ulaşmasının yetersiz olduğunu söyleyen Albright, ifade özgürlüğüne de sahip olması gerektiğinin altını çizdi. Albright, bugün kamu gösterilerinin gerçekleştirildiğinin görüldüğünü ancak dijital çağda insanların kendilerini daha çok internet üzerinden ifade ettiklerini belirtti.
Albright kimdir?
Madeleine Albright ABD’nin 64. Dışişleri Bakanı olarak görev yaptı. İlk kadın Dışişleri Bakanı olan Dr. Albright, aynı zamanda o tarihte ABD’nin en üst düzey kadın devlet görevlisi unvanını da kazandı. Dr. Albright, Dışişleri Bakanlığı görevi süresince Amerika’nın ittifaklarını güçlendirerek, demokrasi ve insan haklarını savunarak yurtdışında Amerikan ticaretini ve iş dünyasını, işgücü ve çevre standartlarını tanıttı. Sekiz yıl boyunca ABD Başkanı’nın Kabinesi ve Ulusal Güvenlik Konseyi üyesi olan Dr. Albright, 1993 ile 1997 yılları arasında ABD’nin Birleşmiş Milletler Daimi Temsilciliği görevini sürdürdü. Dr. Albright, Georgetown Üniversitesi Dışişleri Bölümü’nde yer alan Diplomasi Uygulamaları kapsamında verilen “Michael and Virginia Mortara Endowed Professor” ve Michigan Üniversitesi İşletme Fakültesi bünyesindeki William Davidson Institute tarafından verilen “Distinguished Scholar” unvanlarını alan ilk kişi oldu. Albright 2012 yılında ABD’nin en yüksek sivil nişanı olan Başkanlık Özgürlük Madalyası ile taltif edilerek ödülünü Başkan Obama’dan aldı. Kaleme aldığı Madam Secretary ve Prague Winter gibi kitaplar New York Times çok satanlar listesinde yer aldı. Madeleine Albright halen küresel strateji firması Albright Stonebridge Group’un başkanlığı görevini yürütüyor.
Sakıp Sabancı Konferans Serisi
Sabancı Üniversitesi Mütevelli Heyeti Onursal Başkanı merhum Sakıp Sabancı’nın adını taşıyan, “Sakıp Sabancı Konferans Serisi”, saygın devlet adamlarının uluslararası siyasetteki en son gelişmeler hakkında görüşlerinin yanı sıra Türkiye’nin dünya siyasetindeki yerine uluslararası platformlarda dikkat çekmek amacıyla her yıl Brookings Enstitüsü ve Sabancı Üniversitesi işbirliğiyle düzenleniyor.
Sakıp Sabancı’nın vefatının birinci yıldönümü olan 2005 yılından bu yana düzenlenen konferans dizisinde yer alan konuşmacı ve konuşma başlıkları:
2013 yılında Dünya Bankası’nın Kalkınma Ekonomisinden Sorumlu Kıdemli Başkan Yardımcısı ve Baş Ekonomisti Dr. Kaushik Basu, “Yükselen Ülkeler ve Değişen Dünya Ekonomisi”
http://sabancilectures.sabanciuniv.edu/9th-sabanci-lecture-2013
2012 yılında emekli ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Zbigniew Brzezinski, “Batı ve Türkiye: Geniş Küresel Mimarinin Şekillendirilmesindeki Rolleri”
http://sabancilectures.sabanciuniv.edu/8th-sakip-sabanci-lecture-2012
2011 yılında Nato Eski Genel Sekreteri ve AB Ortak Dış Politika ve Güvenlik eski Yüksek Temsilcisi Javier Solana, “2011’de Türkiye, Avrupa ve Dünya”
http://sabancilectures.sabanciuniv.edu/7th-sakip-sabanci-lecture-2011
2010 yılında ABD’nin Avrupa ve Avrasya İlişkilerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Philip Gordon, “Türk ABD İlişkilerine Obama Yönetimi’nden Bir Bakış”
http://sabancilectures.sabanciuniv.edu/6th-sakip-sabanci-lecture-2010
2009 yılında Oxford Üniversitesi Rektörü Chris Patten, “Atlantik Bölgesi Ortakları: Çok Taraflı İlişkilerin Türkiye ve Avrupa’ya Getirdikleri”
http://sabancilectures.sabanciuniv.edu/5th-sakip-sabanci-lecture-2009
2008 yılında ABD Dışişleri Bakanı Eski Yardımcısı, Büyükelçi, Nicholas Burns, “Yeni Bir Rota: Türk – Amerikan İlişkileri Üzerine Düşünceler”
http://sabancilectures.sabanciuniv.edu/4th-sakip-sabanci-lecture-2008
2007 yılında ABD Dışişleri Bakanı Eski Yardımcısı Richard Holbrooke, “Türkiye ve ABD: Kesişme Noktasında Vazgeçilmez Müttefikler”
http://sabancilectures.sabanciuniv.edu/3rd-sakip-sabanci-lecture-2007
2006 yılında Dünya Bankası Eski Başkanı Paul Wolfowitz, “Türkiye: Doğu ve Batı arasındaki köprü”
http://sabancilectures.sabanciuniv.edu/2nd-sakip-sabanci-lecture-2006
2005 yılında ABD Dışişleri Eski Bakanı Madeleine Albright, “Amerika, Türkiye ve Dünya”
http://sabancilectures.sabanciuniv.edu/1st-sakip-sabanci-lecture-2005
