06/06/2013
31 Ekim 2007 tarihinde aramızdan ayrılan Sabancı Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Erdal İnönü’yü doğum günü olan 6 Haziran’da saygı ile anıyoruz.
Sayın Erdal İnönü Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumunun kuruluşuna katkıda bulunmuş, TÜBİTAK Temel Araştırmalar Enstitüsü'nde kurucu müdürlük yapmış, fizik alanında verilen Wigner Madalyası'nı almış ve aralarında Sabancı Üniversitesi de olmak üzere ülkemizde birçok üniversitede fizik profesörlüğü yapmış olan İnönü, hayatının önemli bir kesitini temel bilimlere adamıştı.
Erdal İnönü’nün ülkemizin bilimsel gelişimi için yaptıklarını daha da ileriye taşımak, kendisinin bilime olan inancı ve bu alandaki sayısız katkılarını onurlandırmak üzere, Sabancı Üniversitesi’nde Erdal İnönü Kürsüsü kurulmuştur. Bu kürsü Türkiye ve dünyada Erdal İnönü adına kurulacak ilk kürsü olma özelliğini taşımaktadır. Kürsünün amacı, kariyerinin başında olan ve gelecek vaat eden bir genç araştırmacının “Doğa Bilimleri veya Bilim Tarihi” alanında yapacağı çalışmaları en az altı yıl boyunca desteklemektir. Araştırmacının ilgi alanında üstün performans gösterebilmesi için iki Doktora öğrencisinin desteği de öngörülmektedir.
Kürsünün ilk sahibi, öğretim üyemiz İnanç Adagideli’ye Erdal İnönü Kürsüsünü ve yapılan çalışmaları sorduk:
Teorik fiziğin en eğlenceli yönü yeni etkiler öngörmektir. Erdal İnönü kürsüsünde yaptığımız son birkaç çalışmamızın ilkinde yeni bir spin-transistor etkisi bulduk. Bu etki sayesinde devrelerdeki elektronların yükü gibi spinlerini de kontrol etmenin yolu açılmış oldu. Yük için bulunan transistor etkisinin mikroelektronik devrimine yol açtığını göze alınca bu sonuçlar bizi çok heyecanlandırdı. Diğer çalışmamızda maddenin yeni bir halini bulduk. Maddenin bu yeni halinde özel şartlar altındaki nano boyuttaki kuantum tellerinde, düzensizlik bir elektronu ikiye böler ve telin uçlarına taşır. Bu yarım elektronlar kendi kendilerinin karşıt parçacığı olduklarından Majorana parçacığı olarak adlandırılıyorlar.
Bilim adamları bu yarım elektronların kuantum hallerinin bozulmadan kalması nedeniyle kuantum hesaplama için kullanılabileceğine inanıyor. Diğer çalışmalarımızda tek atom kalınlığındaki iki boyutlu bir iletken olan grafenden kesilmiş nanokurdelelerde spin hareketlerini inceledik. Erdal Bey’in en önemli katkılarından biri etrafımızdaki relativistik olmayan parçacıkların simetrilerinin gerçek relativistik parçacıklardan nasıl çıktığını göstermekti. Grafen ise bu relativistik olmayan elektronların sırf simetri sebebiyle kütlesiz, ultrarelativistik davranmaya başladıkları, dolayısıyla bir anlamda Erdal Bey’in yürüdüğü yolda geri giden bir materyal!
P.S. Eğer kütlesiz parçacıklar nasıl davranır merak ettiyseniz: bu parçacıklar ne kadar iterseniz itin ne yaparsanız yapın hep ayni hızda giderler!
Cihan Saçlıoğlu Erdal İnönü'yü anlattı:
"Erdal Bey hakkında en güvenilir kaynak kendi yazdıkları ve konuşmaları..."
